گزارش کیهان از گام‌های بلند جهان برای حذف دلار
تلاش کشورهای تأثیرگذار بر اقتصاد و سیاست جهانی برای حذف دلار از مبادلات بین‌المللی هر روز بیشتر می‌شود و لازم است ایران نیز با گام‌های بلندتری در این راه حرکت کند.
کشورهای روسیه و چین هر روز دایره استفاده از دلار را در مبادلات خود تنگ‌تر و محدوده به‌کارگیری ارزهای خود را گسترده‌تر می‌کنند.
همچنین کشورهایی چون برزیل، هند و آفریقای جنوبی که به همراه دو کشور فوق‌الذکر، اعضای گروه بریکس هستند، بر حذف دلار از مبادلات خود تأکید دارند. آنها در اجلاس گروه بریکس که 18 تیرماه در «اوفا» روسیه برگزار شد، اعلام کردند که به زودی دلار را از مبادلات خود حذف می‌کنند.
چند روز قبل از این اجلاس علی طیب‌نیا وزیر امور اقتصادی و دارایی جمهوری اسلامی ایران در چین گفت: جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد در مبادلات اقتصادی دوجانبه با کشورهایی که با ایران همکاری دارند، از پول رایج همان کشورها استفاده کند.
در تأیید سخنان وزیر اقتصاد، دو تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با روزنامه کیهان، این تصمیم را به فال نیک گرفتند.
جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه گفته بود: حذف دلار از مبادلات اقتصادی و تجاری ایران باید زودتر از اینها انجام می‌شد و با توجه به خصومت آمریکا با ایران، کاهش وابستگی کشور به این ارز باید استفاده از آن به حداقل می‌رسید.
محمدرضا پورابراهیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز به کیهان گفته بود: باید از الگوی خوبی که ما را از انحصار دلار نجات می‌دهد استفاده کنیم. ما از تصمیم وزیر اقتصاد استقبال می‌کنیم و آن را به فال نیک می‌گیریم.
گام دیگر چین و روسیه برای حذف دلار
در همین حال، شرکت‌های روس با هدف فاصله گرفتن از تأثیرات منفی تحریم‌های ارزی علیه این کشور در فعالیت‌های خود، یوآن چین را جایگزین دلار آمریکا کرده‌اند.
در شرایط کنونی، دلار آمریکا در کنار نقش‌آفرینی به عنوان اصلی‌ترین ارز در بازار جهانی و تشکیل‌دهنده اصلی حساب ذخیره ارزی کشورها، به یک سلاح برای دولت آمریکا در جهت تحت فشار قرار دادن کشورها تبدیل شده است.
پس از ایران طی سال گذشته روسیه نیز تحت تحریم ارزی از سوی غرب قرار گرفت و فعالیت‌های بین‌المللی این کشور تا حدودی محدود شد. بنابراین طی هفته‌های گذشته بانک‌ها و موسسات روس استفاده از یوآن به جای دلار را در مبادلات خود به شدت افزایش داده‌اند. در شرایط کنونی به نظر می‌رسد تنها رقیب توانمند برای دلار در بازار بین‌المللی ارز یوآن چین است و به نظر می‌رسد طی سال‌های آینده و قرن جاری، اصلی‌ترین چالش ارزی بین دلار و یوآن در بازار جهانی روی دهد.
طی روزهای گذشته شرکت گازپروم روسیه، بزرگ‌ترین شرکت گازی جهان، به همراه شرکت گاز پروم نفت این کشور اعلام کرده‌اند که از یوآن در مبادلات خود به جای دلار استفاده خواهند کرد.
از سوی دیگر سبر بانک که بزرگ‌ترین بانک روسیه، است اعلام کرده که تا حد ممکن از یوآن به جای دلار استفاده خواهد کرد.
بانک مرکزی روسیه نیز طی بیانیه‌ای اعلام کرده است که در حال بررسی ایجاد ابزارهای مالی براساس ارز یوآن است و وزارت اقتصادی این کشور نیز از مطالعه ایجاد بدهی به یوآن سخن گفته است.
در همین حال چین به تازگی قانونی تصویب کرده که در شهرهای مرزی این کشور به جای دلار از پول روسیه (روبل) استفاده شود.
براساس اطلاعیه‌ای که «جین می» معاون وزیر امور مالی چین اعلام کرد استفاده از روبل و یوآن در مبادلات تجاری ایالت «سوی‌فنه» به تصویب پکن رسیده است. او افزود: در شش ماهه امسال مبادلات تجاری روسیه و چین 1/32 میلیارد دلار افزایش می‌یابد.
«ووگین لانگ» شهردار «سوی‌فنه» اعلام کرد که برنامه‌هایی برای دلار‌زدایی در مبادلات دو کشور به ویژه در توریسم وجود دارد. او افزود: ارزهای دو کشور بعدا در خرید از مغازه‌ها، هتل‌ها و رستوران‌ها نیز برقرار خواهد شد. ارزش مبادلات چین و روسیه در سال 2014 معادل 95 میلیارد دلار ارزیابی شده بود.
با اینکه اقتصادهای بزرگ جهان در حال کنار گذاشتن دلار از مبادلات خود هستند، مسئولان کشورمان باید گام‌های بلندتری برای محدود کردن استفاده از دلار در مبادلات خارجی ایران بردارند. در این بین سمت و سوی سخنان مقامات دولت به سوی همکاری بیشتر با اروپا و استفاده از یورو است. حال آنکه اروپایی‌ها در تحریم‌های ایران نقش بسزایی داشتند.
همچنین عزمی برای کاهش ارزش دلار به عنوان شروعی بر کم کردن اثرگذاری این ارز در کشورمان، دیده نمی‌شود. رئیس کل بانک مرکزی بارها با کاهش قیمت دلار مخالفت کرده و با پیگیری تک‌نرخی کردن ارز، بدون کاهش نرخ آن، ارزش دلار را در محدوده سه‌هزار تومان حفظ خواهد کرد. اگر این اتفاق رخ بدهد، خلاف راهی است که باید به حذف دلار از مبادلات خارجی ایران بینجامد. حتی شاید به گران‌تر شدن دلار منجر شود.
